Confucio

  Confucio é o nome que aparece en primeiro lugar na literatura, na filosofía e na historia do pensamento da China, onde este gran pensador viviu hai 2500 anos. Foi, ademais, o primeiro reformador político. Os primeiros datos biográficos que se coñecen del son do século II a. C.

  Nacera en 55 a. C en Tsou, pequeno estado feudal de Lu, no sueste da actual provincia de Shantung (no nordeste chinés). Afírmase que descendía da familia real de Shang, que constituíu a segunda dinastía chinesa. O seu pai fora gobernador de Tsou á idade de setenta anos e distinguiuse en empresas militares.

  Os primeiros misioneiros xesuítas derivaron a forma latinizante Confutius e Confucius ata chegar ao ?Confucio? de hoxe. O nome provén de Kun-FuTzu ou Mestre Kung.

  O sistema político da época baseábase no feudalismo sorprendentemente similar ao de occidente medieval. Os señores feudais negábanse a obedecer ao poder central que se volveu cada vez máis débil. Nestas circunstancias, aparece a figura de Confucio.

  Desde os trinta ata os cincuenta anos, dedicouse ao estudo e ao ensino. Filósofo político e social, sentía a necesidade de levar á práctica as súas teorías.

  Aos cincuenta anos foi maxistrado e, logo, encargado de obras publicas. Máis tarde foi designado secretario maior de xustiza e, finalmente, no 496 a.C., primeiro ministro do monarca. Nesa situación, demostrou ser un hábil administrador e restableceu algo da orde política e a igualdade social. Confucio opinaba que a harmonía política debía basearse na harmonía moral. É dicir que o concepto ético estaba, para este pensador, indisolublemente unido á práctica política.

  O seu pensamento orientouse en xeral facía unha filosofía da orde social. Para iso baseouse nun período histórico ideal, os primeiros tempos do a dinastía Chu, durante os cales tanto o emperador como os príncipes e o pobo profesaban un gran respecto pola orde.

  Para Confucio o goberno significaba sobre todo, ?cada cousa no seu xusto lugar? e en particular, no ámbito da sociedade, pola cal se interesou máis que polo individuo. E falou moi claro con respecto a que necesitaba a China, para superar os males sociais: ?Para gobernar ben bastará que o príncipe sexa príncipe; o ministro, ministro; o pai, pai, e o fillo, fillo?

  Debido á súa gran fama de sabio, consultáballo ante calquera descubrimento de restos arqueolóxicos; respondía sempre con prontitude e dominio da materia.

  Tal foi o prestixio da sabedoría de Confucio, que se afirma que tivo setenta e dous discípulos e tres mil seguidores, polo cal llo describe como un brillante mestre. El mesmo considerábase un tzu, é dicir, un mestre, non un filósofo. «Non ensinarei a quen non senta ganas de aprender?proclamaba Confucio? e non explicarei nada a quen non se esforce en aclarar as cousas pola súa conta. E se explico un cuarto da verdade, e o alumno, pensando e reflexionando el só, non deduce os outros tres cuartos, non penso seguir instruíndoo.?

  Logo de abandonar a súa terra e o poder por catorce anos, volveu á patria. Así, aos sesenta e sete anos (no 484), comezou o seu período máis fecundo como compilador de textos e como filólogo. Segundo as súas propias palabras, trataba de percorrer a tradición, máis que de renovala. Xa na súa vellez, publicou antigas cancións e deixou unha compilación de documentos históricos denominada Shu Ching.

  O único libro que escribiu foi o Ch?un Ch?iu, no que se ocupa, fundamentalmente, de restablecer o respecto polas xerarquías.

  A obra máis importante do ensino confuciana non foi escrita polo propio Confucio, senón polos seus discípulos e áchase reunida nos catro libros clásicos ou Shú. Trátase da colección de diálogos, frases e sentenzas pronunciadas ao longo da súa vida.

  Segundo a tradición, Confucio agregaría algunhas seccións a obras, como o I Ching, o clásico Libro das mutacións, libro oracular e sapiencial. Probablemente foron súas as directivas para a elección dos textos e para a súa interpretación ética, aínda que Confucio non vacilou en criticar os abusos da adiviñación.

Segundo palabras de Liv Yutang, escritor e filólogo chinés contemporáneo, ?Confucio foi mestre da piedade filial e conservou intacta na súa memoria unha imaxe idealizada do pai. Ao principio, o raparigo coidaba rabaños, pero logo iniciaría os seus estudos por conta propia.

Posuidor dunha fértil imaxinación histórica e aínda cando máis tarde mostrouse como o maior dos moralistas chineses, alentou sempre unha gran paixón cara á historia antiga, sobre todo, a dun milenio antes da súa época e tamén afirma Liv Yutang: ?O sabio morreu aos setenta e dous anos, gozando fama de gran mestre, pero desconocedor da influencia que exercía sobre o pobo chinés.

O propio Confucio sintetizaba a súa vida con estas palabras: 14 os quince anos, o meu espírito achábase ocupado na procura da verdade mediante o estudo; aos trinta, xa atopara principios sólidos e inmutables; aos corenta, xa superara todas as dúbidas e vacilacións; aos cincuenta anos, coñecía a lei que o Ceo ha impreso en todos os seres para que se dirixan ao seu propio fin, aos sesenta, coñecín con facilidade as causas de todas as accións; aos setenta, satisfixen os desexos do meu corazón nas súas xusta medidas.