Pensadores da Metafísica Presocrática

        Empédocles e Anaxágoras son os dous últimos grandes pensadores deste ciclo da Metafísica monista presocrática. Ambos naceron no limiar mesmo do século V e morreron nos seus últimos decenios. Empédocles desenvolveu a súa actividade en Italia; Anaxágoras tamén procede das colonias, pero foi a Atenas cara ao ano 462. Anaxágoras é historicamente o primeiro elo entre a sabedoría periférica do helenismo e a nova filosofia ateniense.

       Empédocles e Anaxágoras representan un xiro novo, desde logo, na Metafísica presocrática, en virtude do cal estes pensadores sitúana nun plano claramente distinto a aquel no que pisaba Heráclito ou Parménides. A dificultade estriba en acertar na cualificación desta novidade. É moi frecuente atribuírlle como característica o pluralismo ?fronte ao monismo dos seus antecesores; e deste xeito, como pluralistas, englóbaselles moitas veces con Demócrito, construíndo unha Escola artificiosa, chamada ás veces «Escola neojónica». En realidade non se trata dunha Escola no sentido institucional e, con este nome, tan só quérese suxerir o feito de que estes pensadores manteríanse interesados, como os Jonios, por cuestións «cosmológicas». Agora ben, é certo que Demócrito (e quizá sobre todo Leucipo, o seu mestre) debe considerarse, desde máis dun aspecto, como continuador dos esquemas da Metafísica presocrática. Pero tamén é certo que Demócrito ?que non só herda trazos jonios senón tamén pitagóricos e eleáticos? traspasou eses principios ata o punto de que as súas posicións non son xa presocráticas (tampouco cronoloxicamente Demócrito é un presocrático).